Amortyzacja jednorazowa – kiedy można ją stosować?

Na czym polega amortyzacja jednorazowa?

Prowadzenie własnej firmy wiąże się z koniecznością zakupu dóbr materialnych i niematerialnych, które umożliwiają jej poprawne funkcjonowanie oraz rozwój. Wśród nich można wymienić nie tylko samochody, maszyny produkcyjne, ale również programy komputerowe, prawa do użytkowania licencji czy wzorów przemysłowych.

Każdy z wymienionych elementów stanowi część majątku przedsiębiorcy. Dlatego też wymaga się przedsiębiorcy uwidocznienia tych składników w ewidencji środków trwałych, wartości niematerialnych i prawnych lub bilansie w przypadku prowadzenia pełnej księgowości. Jeśli cena nabycia przekracza 3 500 zł netto, wówczas nie można ich od razu wliczyć w koszty uzyskania przychodu. Należy również zaznaczyć, że brak statusu czynnego podatnika powoduje doliczenie do tego limitu ceny nabycia towaru podatku VAT. W takiej sytuacji należy rozłożyć ten koszt w czasie. Rozliczanie odbywa się równomiernie do stopnia zużycia zakupionych przedmiotów. W takiej sytuacji mamy do czynienia z amortyzacją.

Jednorazowa amortyzacja

Od 2017 roku zostało wprowadzone pewne udogodnienie, które gwarantuje możliwość jednorazowego wliczenia ceny nabycia do kosztów uzyskania przychodów. Jeżeli przedsiębiorca spełni kilka podstawowych warunków, wówczas będzie mógł skorzystać z tego rozwiązania. Jest to przywilej przeznaczony dla:

małych podatników, zgodnie z ustawą z dnia 26 lipca 1991 roku o podatku dochodowym od osób fizycznych (Dz. U. 1991 Nr 80 poz. 350), jest to przedsiębiorca, który w poprzednim roku podatkowym uzyskał przychód ze sprzedaży nieprzekraczający równowartości 1 200 000 euro w przeliczeniu na polską walutę według średniego kursu euro ustanowionego przez Narodowy Bank Polski na pierwszy dzień roboczy października poprzedniego roku podatkowego, w zaokrągleniu do 1 000 zł.
przedsiębiorców rozpoczynających własną działalność w danym roku. Wyjątek stanowią przedsiębiorstwa utworzone w wyniku przekształcenia, połączenia lub podziału podatników, przekształcenia spółki niebędącej osobą prawną, przez osoby fizyczne z kapitału składającego się z poprzedniego przedsiębiorstwa lub część jego majątku przekraczającego równowartość w złotych 10 000 euro.

Jednorazowa amortyzacja polega na odpisie, który zostanie zaksięgowany w miesiącu rozpoczęcia użytkowania środka trwałego. Takie rozwiązanie można zastosować, pomijając dodatkowe formalności lub w ramach pomocy de minimis.

Od czego to zależy? Kiedy można go zastosować?

Jednorazowa amortyzacja środka trwałego

Prowadząc własną działalność gospodarczą, nie da się uniknąć zakupów, które zagwarantują właściwe funkcjonowanie firmy. Wśród nich można wymienić wyposażenie biura, maszyny produkcyjne czy też środki transportu. Jeśli spełniają one kilka podstawowych warunków, nazywa się je środkami trwałymi. Będą to składniki majątku pozostające własnością lub współwłasnością czynnego podatnika, a także nabyte albo wytworzone we własnym zakresie. Ponadto musi zostać spełniony warunek okresu używania dla celów prowadzonej firmy przez co najmniej rok.

Należy również zwrócić uwagę na kompletność i zdatność do użytkowania. Środki trwałe mieszczą się w czterech kategoriach: nieruchomości, maszyny, urządzenia, środki transportu i inne rzeczy, ulepszenia w obcych środkach trwałych czy też inwentarz żywy. Jednak ostatnia kategoria nie podlega amortyzacji, ponieważ koszt nabycia traktuje się od razu jako koszt podatkowy. Ponadto przedsiębiorcy, którzy chcą skorzystać z przywileju jednorazowej amortyzacji, muszą liczyć się z dodatkowymi ograniczeniami. Dotyczy on wyłącznie grup 3-6 i 8 Klasyfikacji Środków Trwałych. Wśród nich znajdują się następujące środki trwałe:

kotły i maszyny energetyczne,
maszyny, urządzenia i aparaty ogólnego zastosowania,
maszyny, urządzenia i aparaty specjalistyczne,
urządzenia techniczne,
narzędzia, przyrządy, ruchomości i wyposażenia, gdzie indziej niesklasyfikowane.

Oznacza to, że jednorazowej amortyzacji nie podlegają środki transportu, grunty, obiekty inżynierii lądowej i wodnej, inwentarz żywy oraz nieruchomości. Dodatkowo wyłączeniu podlegają wartości niematerialne i prawne. Ważnym kryterium, które zostało uwzględnione w art. 22 ust. 1s ustawy z dnia 26 lipca 1991 roku o podatku dochodowym od osób fizycznych (Dz. U. 1991 Nr 80 poz. 350), jest warunek nabycia fabrycznie nowego środka trwałego. Pod tym stwierdzeniem kryje się wcześniej nieużywany sprzęt zarówno przez przedsiębiorcę, jak i innego podatnika.

Jednorazowa amortyzacja jest możliwa również w ramach pomocy de minimis. Najważniejsze informacje na ten temat można znaleźć w art. 22k ust 7 ustawy o PIT. W tym przypadku umożliwia się odpis amortyzacyjny środków trwałych z grup 3-8 KŚT, czyli również środków transportu z wyjątkiem samochodów osobowych.

Limit jednorazowej amortyzacji

Jednorazowa amortyzacja obwarowana jest również pewnymi limitami związanymi z łączną wartością odpisów za dany rok podatkowy. Nie może ona przekraczać kwoty 100 000 zł. Dodatkowo należy wziąć pod uwagę ograniczenia wartości inwestycji, czyli początkowej wartości jednego środka trwałego, która nie powinna być niższa od 10 000 zł.

Jednak od każdej reguły pojawiają się pewne wyjątki. Jeśli łączna wartość początkowa co najmniej dwóch środków trwałych wynosi co najmniej 10 000 zł, można wykonać jednorazowy odpis amortyzacyjny.

Należy pamiętać też o dodatkowym warunku, który mówi, że wartość początkowa każdego z nich nie może przekraczać 3 500 zł. Warto również zwrócić uwagę na możliwość zaliczenia wpłat na poczet nabycia wyżej wymienionych środków trwałych z grup 3-6 i 8 KŚT o wartości co najmniej 10 000 zł do kosztów uzyskania przychodów. Pod warunkiem, że ich dostawa odbędzie się w następnych okresach rozliczeniowych.

W takiej sytuacji limit 100 000 zł dotyczy zarówno zaliczek, jak i dokonanych odpisów amortyzacyjnych. Natomiast w przypadku spółki niebędącej osobą prawną należy wziąć pod uwagę odpisy wszystkich wspólników i sprawdzić, czy nie przekraczają łącznie limitu 100 000 zł.

Limit jednorazowej amortyzacji środka trwałego dotyczy również odpisów w ramach pomocy de minimis jest możliwa, jeżeli łączna kwota odpisów nie przekracza równowartości kwoty 50 000 euro. Dodatkowo wartość początkowa środka trwałego nie może przekraczać kwoty 10 000 zł.

Amortyzacja jednorazowa księgowanie

Przedsiębiorcy mają prawo do dokonywania jednorazowych odpisów amortyzacyjnych nie wcześniej niż w miesiącu wprowadzenia środków trwałych do ewidencji. Natomiast wpis ten powinien zostać zrealizowany nie później niż w miesiącu przekazania do użytku danego przedmiotu z grup 3-6 i 9 KŚT. Zasada ta dotyczy zarówno standardowych przypadków, jak i pomocy de minimis. Jednocześnie warto podkreślić, że od 2018 roku środki trwałe powyżej 3 500 zł, ale poniżej 10 000 zł netto można jednorazowo zakwalifikować do kosztów podatkowych. W takim przypadku nie będzie konieczna ewidencja oraz odpis amortyzacyjny.