Czy za mandat można zapłacić kartą, a jeśli tak to kiedy?

Wielu z nas choć raz w życiu otrzymało mandat karny. Źle zaparkowany samochód, przejechanie na czerwonym świetle, kolizja – to najpowszechniejsze przypadki, w których policja nakłada na kierowcę karę finansową. Opłacenie tego rodzaju grzywny jeszcze kilka lat temu wiązało się z koniecznością dopełnienia kilku formalności, a pieniądze należało przesłać w wyznaczonym terminie przelewem bankowym lub wpłacić na poczcie. Czasy się jednak zmieniają, a wraz z tym modyfikowane są formy, w jakich może nastąpić zapłata mandatu. O czym dokładnie mowa?

Mandat w polskim prawie

W pierwszej kolejności należy dokładnie wyjaśnić, czym jest mandat karny. Oczywiście pojęcie to kojarzy każdy z nas, ale warto sięgnąć po definicję ustawową oraz swoistą charakterystykę tego rodzaju kary. Mandatem w świetle prawa nazywamy uproszczony tryb postępowania w sprawach o wykroczenia i zarazem nakładania grzywny za nie. To najprościej tłumacząc dokument, który na gruncie prawa karnego i kodeksu wykroczeń rodzi skutki w postaci sankcji za czyn zabroniony. Całość postępowania mandatowego w naszym kraju uregulowana jest w rozdziale 17 w dziale IX Kodeksu postępowania w sprawach o wykroczenia oraz w związanych z tym aktem prawnych stosownych rozporządzeniach ministerialnych, które precyzują normy ustawowe.

Kto przyznaje mandat?

Co do zasady instytucją, która jest uprawniona do prowadzenia postępowania mandatowego w naszym kraju jest policja. Inne organy takie jak między innymi Straż Miejska czy Służba Ochrony Kolei mogą wystawiać mandaty tylko w ściśle określonych sytuacjach i na mocy szczególnych przepisów ustawowych. Wysokość kar za poszczególne wykroczenia jest z góry wskazana w specjalnym taryfikatorze. Nie są to jednak dokładnie wymienione kwoty, ale zazwyczaj widełki, dlatego to od oceny osoby wystawiającej mandat zależy jego końcowa wysokość. To dlatego bardzo często cała sprawa – szczególnie jeśli mowa o osobach, dla których jest to pierwsze wykroczenie – kończy się wyłącznie upomnieniem lub niewielkim wymiarem kary.

Warunki nałożenia kary – co warto wiedzieć

Otrzymanie i później płacenie mandatu jest sytuacją, w której z pewnością nikt z nas nie chciałby się znaleźć. Zdarzają się jednak przypadki, gdy nie mamy wyjścia i musimy pogodzić się z nałożoną na nas kara finansową. Zgodnie z normami prawnymi, funkcjonariusz Policji lub innego uprawnionego organu może nałożyć mandat karny przede wszystkim wówczas, gdy sprawca wykroczenia zostanie schwytany na gorącym uczynku lub bezpośrednio po popełnieniu wykroczenia albo popełnienie wykroczenia zostanie stwierdzone na przykład na podstawie przyrządów kontrolnych lub urządzeń rejestrujących obraz czy dźwięk. W tych ostatnich okolicznościach nie powinno być wątpliwości co do tego, że to właśnie konkretna osoba popełniła wykroczenie. Nakładając grzywnę w postaci mandatu karnego należy podać jej wysokość, podstawę prawną i faktyczną, miejsce popełnienia wykroczenia, a co najważniejsze poinformować sprawcę o przysługującym mu prawie do odmowy przyjęcia mandatu. Skutkiem takiej decyzji jest co do zasady skierowanie sprawy do sądu, który rozstrzygnie na podstawie zabezpieczonych dowodów i zeznań obu stron, czy istniała przyczyna nałożenia kary.

Jakie są rodzaje mandatów?

Polski prawodawca przewidział kilka rodzajów postępowania mandatowego. W tym obszarze można mówić więc o mandacie gotówkowym, kredytowanym oraz zaocznym.  Płatność mandatu, a konkretnie sposób, w jaki możemy tego dokonać, jest zależna właśnie od rodzaju wystawionego mandatu. Kara zaoczna jest nakładana z reguły wówczas, gdy stwierdzono wykroczenie, ale nie odnaleziono jeszcze sprawcy. Mowa między innymi o nieprawidłowym zaparkowaniu samochodu. W tej sytuacji funkcjonariusz wystawia mandat, z obowiązkiem jego opłacenia w ciągu 7 dni. Podobny termin ma miejsce przy mandatach kredytowanych, które mogą otrzymać zarówno obcokrajowcy, jak i nasi rodacy posiadający miejsce stałego zamieszkania na terytorium RP. W obu przypadkach najlepszą formą płatności będzie przelew bankowy lub uiszczenie opłaty w urzędzie pocztowym. Najpopularniejszym rodzajem jest jednak mandat gotówkowy i to właśnie w jego przypadku istnieje możliwość natychmiastowej zapłaty za pomocą karty i przez terminal płatniczy w radiowozie, co właściwie finalizuje całe postępowanie.

Kiedy możemy zapłacić za mandat kartą?

Opłacenie mandatu karnego w sposób bezgotówkowy, a więc kartą płatniczą lub nawet telefonem posiadającym odpowiednią technologię jest oczywiście możliwe wyłącznie wtedy, gdy funkcjonariusze posiadają przy sobie terminal. Niestety, wciąż w większości polskich miast, mimo prawnych możliwości, takich jak płatność mandatu kartą, nie wszystkie radiowozy są wyposażone w stosowny sprzęt. Dotyczy to także sytuacji, w których mamy do czynienia z wykroczeniem, które nie ma nic wspólnego z ruchem drogowym, lecz na przykład spożywaniem alkoholu w miejscu publicznym, zakłócaniem spokoju i tym podobne, gdzie w interwencji bardzo często biorą udział policjanci będący na pieszym patrolu.

Gdzie można zapłacić mandat?

Na szczęście coraz więcej komend policji idzie z duchem czasu i nabywa terminale płatnicze. Wiąże się to ze sporą wygodą obu stron. Płatność kartą za mandat jest naturalnie możliwa w większych miastach, ale jak już wspomniano, coraz częściej urządzenia płatnicze pojawiają się w mniejszych miejscowościach. Z całą pewnością za kilka lat będzie to zjawisko powszechne w całym kraju, a terminal będzie nosić ze sobą każdy funkcjonariusz, który ma uprawnienia do nakładania mandatów karnych.